Geloof In Aalsmeer: De Open Hof Kerk

Vier stromingen met een kleurtje

De kerk waar we vandaag naar toe gaan is in 1956 ontworpen en bedacht door het fameuze Aalsmeerse architectenbureau Berghoef en Klarenbeek. Deze kerk heette lange tijd gewoon de Gereformeerde Kerk. Dat veranderde in 1986 in Triumphatorkerk. Die naam werd in 2008 weer vervangen toen een fusie werd aangegaan met de Zuiderkerk aan de Hortensialaan. Na de fusie is de Triumphatorkerk omgedoopt tot de Open Hof Kerk voor de protestantse gemeente in Aalsmeer en heet zo tot op de dag van vandaag.

Het gebouw oogt licht en is ruim opgezet. Opvallend is het siermetselwerk dat symbool lijkt te staan voor de diversiteit en de verbinding tussen de verschillende leden van deze gemeente. Opvallend ook is een viertal gebrandschilderde ramen met daarop de vier Evangelisten, het doopvont en het kruis dat achter in de kerk boven de ingang hangt. Het zijn relikwieën die bij de fusie meeverhuisd zijn uit de Zuiderkerk. Wat ook opvalt is het orgel dat voorin de kerk een prominent plekje heeft. Het is bij de sloop van een kerk in Groningen in 1993 verhuisd naar Aalsmeer. Het zal tijdens deze dienst flink bespeeld worden door organist Cees Vrooland.

Wegen komen samen
De ontvangst is allerhartelijkst en Aalsmeer zou Aalsmeer niet zijn als er geen bekenden zouden rondlopen. Er komen heel wat wegen bij elkaar daar op dat punt in dit dorp. Niet alleen de Sportlaan, de Ophelialaan, de Jac. P. Thijsselaan komen er samen, maar de Open Hof ligt ook aan het Seringenpark en de Algemene Begraafplaats bereiken is een kwestie van de weg oversteken. Het is een weg die veel Aalsmeerders zijn gegaan.

Voor we het weten schudden we de hand van dominee Teus Prins. Hij is al heel wat jaren de voorganger van deze gemeente. Hij zegt dat we na afloop van de dienst welkom zijn in de consistoriekamer, de ruimte waarin de ouderlingen en diakenen vergaderen, ofwel de kerkenraad, het hoogste orgaan van de  kerkgemeente.

Russische ziel
Het thema van de kerkdienst is herdenken en bevrijden en dat is helemaal niet gek zo vlak na de bevrijdingsfeesten. Met de projectie van gele teksten op een paarse achtergrond wordt de dienst geopend met een psalm waarin die vrijheid bezongen wordt. Bijzonder zijn de optredens van bas/bariton Ronald Willemse die met zijn warme klassiek geschoolde stem de melancholie van de Russissche ziel prachtig weet weer te geven als hij zingt over dankbaarheid. Hij oogst, toch ietwat ongebruikelijk, verschillende keren applaus.

Vol is de stilte
Er gebeurt nog veel meer tijdens de dienst. Er wordt uit de Bijbel gelezen, er wordt een overledene geëerd, er wordt voor zieken gebeden en er worden filmpjes getoond van jonge rappers over vrijheid. De dominee spreekt over beeldhouwen van je eigen bestemming, over het geweten in de diepste lagen van de ziel en over pijn die er toe doet. Vol is de stilte als de hele gemeente even in gebed verzinkt.

Vlinders en druppels
Bijzonder is het ritueel bij overlijden. Voor elke gestorvene wordt een glazen vlinder gemaakt met daarop de geboortedatum en de dag van sterven. Tot aan een speciale herdenkingsdienst in november worden alle vlinders op een speciaal plekje in de kerk bewaard. Na die bewuste dienst gaan de vlinders naar de nabestaanden.

Trouwens voor pasgeborenen geldt een soortgelijk ritueel. Voor elke baby wordt een glazen druppel gemaakt met daarop de geboortedatum. Zo liggen dood en nieuw leven vlak bij elkaar uitgestald. Wat opvalt is dat het aantal vlinders veel groter is dan het aantal druppels en daarmee is gelijk een onderwerp geboren om met de kerkenraad te bespreken.

Op rollatorafstand
Wat ook opvalt is dat de raad uit mannen én vrouwen bestaat en dat het thema 'vergrijzing' wel degelijk hoog op de agenda staat. Op dit moment heeft de kerk nog 830 leden. De voorzitter vertelt dat er vijf zogeheten Buurtbakens zijn opgezet die op rollatorafstand voor ouderen en soms eenzame mensen in de wijk bedoeld zijn. Die bakens zijn natuurlijk bedoeld om te verzetten, maar vooral om ouderen dicht bij huis een kans op ontmoeting te bieden. Ontmoeting is een sleutelwoord voor deze kerk. Het gaat daarbij niet alleen om ontmoeten, maar ook om omzien naar elkaar en om voor elkaar zorgen.

Organiserend vermogen
En zo zijn er tal van activiteiten die door veel vrijwilligers worden georganiseerd. Zo is er bijvoorbeeld de Open Hofkeuken waar met elkaar wordt gegeten, er zijn groepen die ingaan op geloofsvragen van jongeren, er is het Open Hok voor kinderen, er is een gespreksgroep voor mensen die hun partner hebben verloren en daar rouwarbeid verrichten. Het zijn er te veel om allemaal op te sommen. Kortom het organiserend vermogen zoals de voorzitter dat graag ziet, is bij deze protestantschristelijke gemeente nog volop aanwezig. Samengevat wil de raad dat het Open Hof een plek is waar mensen mogen nadenken over het leven en een plek waar ruimte is voor troost en verwondering.

Ruimte voor twijfel
Voor de raad die uit zestien leden bestaat is de kerkgemeenschap een mooi boeket waarbinnen niemand gelijk is in zijn of haar geloof. Samen zoeken en kijken wat er bindt is essentieel. Volgens de raad moet er ruimte zijn om te bewegen en is de kerk echt iets van de mensen zelf. De raad staat daarbij op het standpunt dat de mooiste ruimte de ruimte is voor twijfel. Daarbij spreekt de voorzitter nog wel zijn zorg uit dat er een trend onder jongeren lijkt te ontstaan waarbij het orthodoxe het begint te winnen van het moderne en vrijzinnige.

Vier stromingen 
De Open Hofkerk is verbonden aan de PKN, de Protestantse kerk Nederland. In Aalsmeer zijn nog drie andere protestantse kerken lid van dit verbond. Een van de raadsleden stelt dat er nog veel te winnen valt op het gebied van samenwerking tussen deze vier kerken. Dat lukt nog niet zo goed doordat het nu nog vier stromingen zijn die elke een eigen kleurtje hebben. Het lijkt een kwestie van tijd te zijn totdat die samenwerking meer gestalte gaat krijgen. Gezien het feit dat de Open Hof in de Raad van Kerken al samenwerkt met de Doopsgezinde Gemeente en met de Rooms-Katholieke kerk lijkt dat geen onmogelijk perspectief.

Tekst Jan Daalman, foto's Jaap Maars

Eerder in deze serie werden belicht: