Volgens het onderzoek ‘God in Nederland’ gaat het hard met de ontkerkelijking in Nederland. Ruim 80 procent van de bevolking komt nooit of bijna nooit meer in een kerk en slechts 14 procent gelooft nog in een persoonlijke God. Hoe zit het met de kerken in Aalsmeer? Zijn die nog wel levensvatbaar of lopen die ook hard terug in ledenaantal?
In deze serie gaan we op zoek naar het geloof in Aalsmeer. We bezoeken de samenkomsten van de plaatselijke kerken en hopen meer te weten te komen over de manier van kerk zijn, hoe mensen hun geloof beleven en wat de kerk doet voor de samenleving. Afgelopen zondag bezocht onze niet kerkelijke verslaggeefster Leni Paul, dit keer solo, de samenkomst van de Gereformeerde Gemeente.
'De Heere heeft hier nog zijn volk'
Een sober, onopvallend gebouw aan het eind van de Chrysantenstraat. Veel Aalsmeerders zullen er aan voorbij gaan. Het nauwelijks als kerk herkenbare kleine gebouw staat niet aan een doorgaande straat. Het is gebouwd in de jaren vijftig en sindsdien in gebruik bij de Gereformeerde Gemeente Nederland. Menigeen spreekt over deze zo'n ruim dertig leden tellende gemeenschap van gelovigen als ‘die van de Zwarte Kousen Kerk’ en onwillekeurig valt daarbij bij velen de familienaam Van Zijverden, trouwe leden van deze geloofsgemeenschap.
Deze zondagmorgen, het is een half uur voor de dienst zal beginnen, word ik in de lege kerk begroet door, inderdaad, een heer Jan van Zijverden. Gekleed in donker kostuum stelt de 72-jarige Van Zijverden zich voor als de preses van de Gereformeerde Gemeente. Hij is verbaasd mij daar als onbekende kerkganger te zien.
Ik geef het doel van mijn bezoek aan, hij op zijn beurt, merkt op niet zo gesteld te zijn op publiciteit. Na uitleg over onze op AalsmeerVandaag veel gelezen kerkenserie en nadat er een blik is geworpen op mijn in mijn ogen decente kleding mag ik blijven.Ik haal mijn meegebrachte hoed uit mijn tas te voorschijn.
“Als u van uw hoed gebruik zou willen maken, heel graag,” zegt Van Zijverden wat afgemeten en hij wijst uitnodigend op de stoelen. Die zijn er genoeg, want meer dan 23 kerkbezoekers zal ik die ochtend niet tellen.
Van Zijverden legt me desgevraagd uit dat zijn kleine gemeente, evenals veel andere kerkgenootschappen, in de loop der jaren kleiner is geworden.
Bevindelijk gereformeerd
Het is een kerkgenootschap van bevindelijk gereformeerd karakter, waarvan er zo'n 48 zijn in Nederland.Volgens landelijke cijfers vormt deze Aalsmeerse gemeenschap de kleinste binnen de Gereformeerde Gemeenten in Nederland
In totaal waren er op 1 januari 2017 zo'n 24.318 leden in ons land. De Bijbel wordt beschouwd als absolute waarheid en norm voor leer en leven, als het onfeilbare woord van God en een en ander verwijst naar de Dordtse synode van 1618.
“U kunt ons beschouwen als een interkerkelijke streekgemeente, er komen ook mensen van elders naar onze diensten. Wij onderscheiden ons van andere kerken hier dat we ons aan de Statenvertaling van de bijbel houden.“
Ik laat het woord ‘biblebelt’ vallen en Van Zijverden ontkent mijn opmerking niet. Ooit bezocht ik zo'n dienst op de Veluwe en verviel daarbij onmiddellijk een enorme somberheid die de hele dag aanhield. Gespannen wacht ik het verdere verloop van deze ochtend af.
In een interview in het Reformatorisch Dagblad van april van dit jaar wees de journalist van dit blad op het geringe aantal leden van deze gemeenschap. Het bestuur gaf toen aan toch niet te willen stoppen. “Want de Heere heeft hier nog zijn volk” zo was toen het antwoord.
Hoedjes
De koster komt zich voorstellen en gaat op een houten bord voor in de ruimte de nummers van de Bijbelteksten en de liederen voor die ochtend schikken. Ook hij heet Van Zijverden, Dirk is zijn voornaam. Als kind heb ik ooit gedacht dat het cijferbord om deelsommetjes ging, maar inmiddels weet ik beter…
Naast mij zit een echtpaar uit Leiderdorp en achter mij een vriendelijke dame die mij een bijbeltje aanreikt. Ook enkele jongeren zijn binnengekomen. De jonge vrouwen, geschatte leeftijd midden twintig, dragen ook een hoedje. Van sommigen is dat een wat frivool wit exemplaar waaronder een eigentijds paardenstaartje is te zien.
Precies om tien uur begint de dienst, voorafgegaan door enkele minuten stilte.
Ernstige woorden
Nadat diaken De Bruijn de tien geboden heeft voorgelezen en verwijst naar de nog te volgen schriftlezing is het woord aan de preses Jan van Zijverden. Een vaste dominee heeft de gemeente niet. Jan van Zijverden zal aan de hand van de aangegeven teksten de komende zeventig minuten spreken, er over uitweiden en ze interpreteren. Hij heeft een heldere stem, maar varieert nauwelijks in toonhoogte. We worden monotoon ondergedompeld in teksten die in mijn ogen nogal somber klinken in de trant van: 'Gij zult niet stelen, niet echtbreken.' Ik hoor ernstige woorden over menselijke verdorvenheden, het eeuwige leven, het kruis dragen. Er komen gebeden onder andere richting zieken, regering en koningshuis.
Nadat diaken De Bruijn de tien geboden heeft voorgelezen en verwijst naar de nog te volgen schriftlezing is het woord aan de preses Jan van Zijverden. Een vaste dominee heeft de gemeente niet. Jan van Zijverden zal aan de hand van de aangegeven teksten de komende zeventig minuten spreken, er over uitweiden en ze interpreteren. Hij heeft een heldere stem, maar varieert nauwelijks in toonhoogte. We worden monotoon ondergedompeld in teksten die in mijn ogen nogal somber klinken in de trant van: 'Gij zult niet stelen, niet echtbreken.' Ik hoor ernstige woorden over menselijke verdorvenheden, het eeuwige leven, het kruis dragen. Er komen gebeden onder andere richting zieken, regering en koningshuis.
Ook aan het huidige oorlogsgeweld wordt niet voorbij gegaan. De goddelozen wordt na psalm 73 opgeroepen om zich te bekeren, hun zondige weg te verlaten en de vergeving te zoeken.
Onwillekeurig doemt in mijn hoofd Jan Siebelinks bestseller 'Knielen op een bed violen' op. Ook daar is er van blijmoedigheid weinig sprake.
Napraten over de preek
Voor de grote ramen aan de rechterkantje van het sobere zaaltje zie ik zonwering. Behalve een ventilator voor bij de preekstoel leidt geen enkel voorwerp of afbeelding af van Het Woord. Door de hoge vensters aan de linkerkant van de ruimte schijnt de zinderende zomerzon, ik hoor vogels fluiten in de bomen en die wereld lijkt dit uurtje heel ver weg…
Voor de grote ramen aan de rechterkantje van het sobere zaaltje zie ik zonwering. Behalve een ventilator voor bij de preekstoel leidt geen enkel voorwerp of afbeelding af van Het Woord. Door de hoge vensters aan de linkerkant van de ruimte schijnt de zinderende zomerzon, ik hoor vogels fluiten in de bomen en die wereld lijkt dit uurtje heel ver weg…
Na afloop beperkt het gezellig samenzijn, inmiddels bekend van de veertien voorgaande kerkdiensten, zich hier tot een voor het pleintje van het gebouw wat napraten over de preek. De meeste bezoekers zijn per fiets gekomen, hoewel een enkeling van buiten de gemeente de auto heeft gepakt.
Rest nog te vermelden dat het robuuste orgelspel van de muzikale hand kwam van Patrick Faase. En 's middags zal de tweede kerkdienst worden gehouden, maar dan zonder orgelspel.
Tekst: Leni Paul, foto's Arjen Vos
In deze serie verschenen eerder:
/hoekwater.jpg)
/Muller.jpg)
/LJ-de-Vries.png "LJ-de-Vries")
4 reacties
Goedendag,
Mijn moeder wees mij op deze rubriek afkomstig van de ‘schrijfselen’ van Leni Paul. Voor mij herkenbaar omdat ik al 12 jaar in verzorgingshuis Horizon werk en meen te ervaren wat Leni heeft neergezet in haar verhaal . Ook het huis waar ik werk heeft een insteek die lijkt op deze die de kerk hanteerde.
Wat mij betreft (en nu ga ik iets neerzetten wat mijn ‘overtuiging’ is) : mag een ieder datgene ‘prediken’ waar hij of zij in geloofd. Maar mijn overtuiging voelt en is inmiddels dat we met elkaar gelijk proberen te behalen.
Maar wat nou als we met elkaar de boel kunnen laten voor dat wat is. En dan bedoel ik niet alleen deze geloofs overtuiging, maar ook al die andere overtuigingen.
Ik was een maand gelee in Bali, en ik neem het Hindoeïsme als voorbeeld. Zij veroordelen niet maar nemen het zoals het is.
Onbegrijpelijkerwijs gaat ontkerkelijking hand in hand met een toename van het aantal gebedshuizen in Nederland…
Onbegrijpelijkerwijs gaat ontkerkelijking hand in hand met een toename van het aantal gebedshuizen in Nederland…
Geboren op nr 9 van de Chrysantenstraat heb ik de bouw van deze kerk van dichtbij mogen meemaken. Daarvoor was daar de loods van fa. Wegman en Demper.. de Fam. Demper woonde pal naast de loods . Zowel Mariëlle en mijn persoon kregen later tennislessen van Herman Demper. bij tennisvereniging All Out Waarvan akte.